W DRUGIM ETAPIE działania zespół SCWEW skupił się na rozpoznawaniu potrzeb i możliwości w zakresie edukacji włączającej w obszarze swojego działania, czyli w 8 bydgoskich, ogólnodostępnych placówkach oświatowych. W kontekście uzyskanych informacji z „Arkuszy wstępnej diagnozy przedszkola / szkoły ogólnodostępnej” powstał uszczegółowiony „Arkusz pogłębionej diagnozy przedszkola /szkoły ogólnodostępnej” (patrz zał. 1). Został on przesłany do placówek, których zadaniem będzie określenie najistotniejszych trudności i oczekiwań. Na bazie analizy wstępnych diagnoz 8 bydgoskich placówek stwierdzono największe deficyty i trudności w pracy w grupach zróżnicowanych z dziećmi:
-ze spektrum autyzmu, w tym z zespołem Aspergera
-z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
-z zaburzeniami słuchu oraz
-ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania (dysleksja, dysgrafia i dysortografia).
Wyniki te wraz z efektami pogłębionej diagnozy przedszkola /szkoły ogólnodostępnej posłużą do wypracowania planu i modelu najbliższych działań SCWEW oraz konkretnej i sprecyzowanej realizacji wsparcia.Dla efektywnej działalności wspierającej edukację włączającą opracowany został model umiejscowienia SCWEW w strukturze współpracujących z nim podmiotów. Do nadrzędnych partnerów wspierających zaliczamy w szczególności organ prowadzący placówki oświatowe czyli Miasto Bydgoszcz oraz Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy. Ważne i godne podkreślenia jest także wypracowanie partnerskich porozumień dotyczących realizacji zadań wspomagających SCWEW przez Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy oraz Poradnię Psychologiczno –Pedagogiczną nr 1.Istotną rolą współpracy z MOEN w Bydgoszczy będzie między innymi: wykorzystanie doświadczenia nauczycieli konsultantów, specjalistów i doradców metodycznych w prowadzeniu szkoleń, konsultacji metodycznych oraz poszukiwania rozwiązań poszerzających ofertę konkretnego wsparcia w ramach SCWEW. W zakresie współpracy z PPP nr 1 w Bydgoszczy liczymy na udział specjalistów między innymi w diagnozach indywidualnych uczniów, rozpoznawaniu potrzeb i możliwości uczniów oraz pomocy w planowaniu i realizacji celów terapeutycznych. Równolegle odbywają się rozmowy z dyrektorami szkół i szkolenia rad pedagogicznych w zakresie rozumienia edukacji włączającej. Miało to miejsce już w następujących placówkach oświatowych :Specjalny Ośrodek Szkolno –Wychowawczy nr 3, Przedszkole nr 11, Przedszkole nr 20, Szkoła Podstawowa nr 27, Technikum nr 4 w Zespole Szkól Chemicznych.
Krzysztof Nowaczyk SCWEW Bydgoszcz
Bydgoszcz, 28.11.2021r.
Specjalistyczne Centrum Wspierania Edukacji Włączającej – aktywna działalność SCWEW w kolejnym etapie pracy
Celem edukacji włączającej jest zwiększanie szans edukacyjnych wszystkich osób uczących się poprzez zapewnianie im warunków do rozwijania indywidualnego potencjału, tak by w przyszłości umożliwić im pełnię rozwoju osobistego na miarę swoich możliwości oraz pełne włączenie w życie społeczne. To „zwiększanie szans edukacyjnych” powinno odbywać się na podstawie właściwego i indywidualnego doboru metod wsparcia. Te z kolei, wraz z decyzjami dotyczącymi doboru działania pedagogicznego powinny być podejmowane przez zespól specjalistów pracujących bezpośrednio z dzieckiem, po gruntownym namyśle, opartym na ustawicznie pogłębianej i modyfikowanej – w związku ze zmianami rozwojowymi – diagnozie funkcjonalnej. Dla prawidłowej oceny potrzeb 8 placówek oświatowych opracowany został „Arkusz pogłębionej diagnozy przedszkola/szkoły ogólnodostępnej”. W trakcie analizy ilościowej i jakościowej wszystkich diagnoz ustalono najważniejsze rodzaje przejawianych trudności przez uczniów. W opinii koordynatorów SCWEW istotny wpływ na naukę i zachowanie uczniów oprócz indywidualnych potrzeb edukacyjnych – ma przedłużający się czas pandemii.
Do najważniejszych trudności w wybranych bydgoskich placówkach oświatowych należą te związane z :
- koncentracją uwagi, lękiem, depresją, wycofaniem społecznym i motywacją do działania
- motoryką, ograniczoną aktywnością ruchową
- specyficznymi trudnościami w nauce jak np. dysleksja
- niepełnosprawnością intelektualną; Spektrum Autyzmu i Zespołem Aspergera
Analiza „Arkuszy pogłębionych diagnoz” pozwoliła również na weryfikację najważniejszych potrzeb placówek pod względem konieczności przeprowadzenia szkoleń, warsztatów i konsultacji. Oto wskazane, konieczne tematyki wsparcia instytucjonalnego :
- Praca z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych i rozwojowych – szczególnie dysleksja, zaburzenia mowy, wady wzroku i słuchu
- Sposoby organizacji nauczania dzieci z niepełnosprawnością intelektualną; Spektrum Autyzmu i Zespołem Aspergera
- Jak radzić sobie z zachowaniami niepożądanymi i agresywnymi u dzieci?
- Praca z uczniem z zaburzeniami emocjonalnymi, depresją i niedostosowaniem społecznym
- Edukacja włączająca w praktyce szkoły masowej – możliwości realizacji w licznych zespołach klasowych
Kolejnym ważnym działaniem SCWEW było przygotowanie wykazu sprzętu specjalistycznego, przewidzianego do realizacji wsparcia przedszkola/szkoły ogólnodostępnej. Zmodyfikowany w stosunku do cen rynkowych i rzeczywistych potrzeb wykaz sprzętu zostanie opublikowany w następnej relacji z działalności SCWEW.
Na potrzeby zorganizowanej i uporządkowanej działalności SCWEW, opracowane zostały uściślone Harmonogramy pracy dla poszczególnych grup oddziaływania w formie spotkań i konsultacji do końca grudnia 2021r.
- Konsultacje indywidualne/grupowe dla dyrektorów i koordynatorów poszczególnych placówek ogólnodostępnych
- Konsultacje dla rodziców/uczniów w specjalnie utworzonym Punkcie Konsultacyjnym dla Rodziców (patrz zał.1)
- Konsultacje eksperckie Eksperta i Specjalisty ds. edukacji włączającej
- Konsultacje w tworzeniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych , indywidualnych planów nauczania, indywidualnego toku nauki, indywidualnych programów WWR
- Konsultacje związane z opracowaniem , dostosowaniem programów oraz nauczania z uwzględnieniem potrzeb zróżnicowanej grupy/klasy
- Cykliczne spotkania koordynatorów i kadry SCWEW
25 listopada br. odbyło się poprowadzone przez Ekspertów ds. Edukacji włączającej, szkolenie dla koordynatorów SCWEW i chętnych osób z placówek ogólnodostępnych pt. „Tożsamość osoby ze Spektrum Autyzmu”. Zważywszy na to, że spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem, zespół SCWEW ma nadzieję na liczny udział w organizowanych kolejnych szkoleniach mających odniesienie do wskazywanych w diagnozach potrzeb i trudności.
Krzysztof Nowaczyk SCWEW Bydgoszcz